Begin augustus waren Stef en ik op een natuurretraite in Friesland, georganiseerd door Dharmahuis Leeuwarden. Op een soort schiereiland, omringd door brede sloten, kampeerden we tussen de bomen. Er was een grote tent die als zendo (meditatiezaal) diende, een improvisorische keuken, twee openlucht-wc’s onder de bomen en nog een grote eettafel. Verder alleen gras en bos.
Bij aankomst was ik aanvankelijk een klein beetje teleurgesteld. Ik had gehoopt lange wandelingen door de natuur te maken, maar het langst mogelijke rondje door dit bos was in zeven minuten afgelegd. Wat gingen we dan de hele dag doen, vroeg ik me hardop af. ‘Dat is juist de hele bedoeling,’ zei onze begeleidster, zenleraar Tenjo opgewekt, ‘dat er niets te doen is.’
Gek genoeg viel er door haar woorden juist een last van me af: ik mocht mijn verlangens en verwachtingen gewoon loslaten. Wat een opluchting. Toegegeven, ik moest wel even omschakelen. Gewend als ik ben om altijd met íets bezig te zijn, zelfs al is het geen werk. Tenminste ben ik druk met het huishouden, yoga, meditatie of iets anders ‘nuttigs’.
Wat zich gaandeweg ontvouwde doordat we niet zoveel ondernamen, was eigenlijk heel bijzonder. Ik slenterde opeens veel langzamer dan anders tussen de bomen door en begon daarmee allerlei kleine dingen op te merken. Een tor die zich een weg baande tussen de plantjes door. Een mier die een soortgenoot te hulp schoot bij het dragen van een vrachtje. Een lichtgele vlinder die haar vleugels opende en sloot, opende en sloot, bovenop een bloem. De allerkleinste blommetjes aan de plantjes, de zigzaggende lijnen en hobbels in de boomschors.
’s Ochtends vroeg en ’s avonds na het eten deden we gezamenlijk zazen (zenmeditatie) in de grote tent. Soms vielen we ten prooi aan hardnekkige muggen en horzels. Maar dat hoorde nou eenmaal ook bij onze onderdompeling in de natuur.
Tweemaal per dag ging ik zwemmen en keek vanuit het water naar het wuiven van het riet, luisterde naar het ruisen van de bomen boven mijn hoofd. De dagen vlogen voorbij. Er gebeurde van alles en tegelijk ook helemaal niets. Het bleek eigenlijk niet nodig dat er iets van belang gebeurde, dat we iets nuttigs zouden doen. Een ongebruikelijke rust daalde over ons neer.
Hier op het Friese schiereiland werd het leven terug gebracht tot het simpele moment. (Een telefoon zouden we zeker niet tevoorschijn halen!)
Ik moest denken aan de woorden van de Boeddha: ‘Wees een eiland voor jezelf’.
Normaal zijn we veelal op ‘dingen’ en ‘doelen’ gericht. We zien uit naar speciale momenten, naar resultaten, naar plezier. Daar hopen we ons geluk te kunnen halen. Maar deze impliciete afhankelijkheid garandeert een leven vol pieken en dalen. Soms krijg je wat je hoopt, soms niet. Je grijpt je vast aan de mooie momenten en probeert de lastige te vermijden….
Wanneer je echter vrede in jezelf vindt, weet je tenslotte dat je nergens van afhankelijk bent. Je kunt rusten in jezelf, in de stilte en de vrede die al in jezelf bestaan. Want stilte en vrede zijn onze essentiële natuur. Het is alleen dat we ons steeds opnieuw laten meeslepen door onze gedachten en emoties, dat we het niet zo ervaren.
Dus de oefening is: laat je niet zo meevoeren, herken de oordelen, verlangens en problemen als tijdelijke bezoekers in je geest. Wees er niet langer zo in geïnteresseerd; ze gaan je heus geen geluk brengen. Hoe meer je piekert en plant, hoe meer onrust je zult ervaren.
Wees stil en leeg. Voel je adem. Ervaar je innerlijke ruimte. Rust in jezelf. Dat is ‘een eiland voor jezelf zijn’. Neem toevlucht in je ware natuur: in het eenvoudig zijn, waar je ook bent.
