Je bekijkt nu Wat jij bezit, bezit jou ook
  • Bericht auteur:
  • Berichtcategorie:Blog
  • Bericht reacties:0 Reacties
  • Leestijd:6 minuten gelezen

Toen ik eens in de VS op retraite was, vertelde de leraar daar over zijn vriend die een jongensdroom in vervulling had zien gaan. Eindelijk had hij zoveel verdiend dat hij zich een rode Porsche kon aanschaffen. Vol opwinding en trots reed hij erin rond en ten slotte naar huis, parkeerde zijn glanzende wagen in de straat – en merkte toen dat het met zijn rust gedaan was. Hij bleef maar uit het raam kijken om te zien of de auto er nog stond, zelfs ’s nachts nog. Waar hij ook heen reed in de volgende dagen, hij bleef zich voortdurend zorgen maken dat er een kras of een deuk in zijn nieuwe aanwinst zou komen, of erger nog, dat hij gestolen zou worden! Hij kon geen moment meer ontspannen. Tenslotte moest hij concluderen dat zijn oude droom van een onovertroffen geluk niet met de realiteit overeen kwam. Zijn oude gemoedsrust keerde pas terug toen hij de auto weer van de hand had gedaan. 
‘Als je een koe bezit, bezit de koe jou ook’, is een Amerikaans gezegde. Zoveel bezittingen, zoveel zorgen. Alles waar je aan gehecht bent, zal jou niet loslaten.

‘Als je echte vrede wilt ervaren en vrij wilt zijn, moet je alle verlangens laten varen.’ Dat is een oude wijsheid in zowel het boeddhisme als de yogafilosofie. Verlangens creëren een zekere onrust. We verlangen naar roem, naar mooie spullen, naar lekker eten, naar stilte om ons heen… hoe dan ook, naar iets ánders dan wat er nu is. In feite is elk verlangen natuurlijk een verlangen om ons beter te voelen, een verlangen naar vervulling, of innerlijke rust. Daarom verzinnen we iets waarvan we hopen dat het ons geluk zal brengen – of tenminste verlichting van onze eeuwige onvrede. Maar het verlangen zelf brengt ook spanning met zich mee; een nijpend gevoel.
Wanneer we eindelijk krijgen wat we willen, kan het verlangen tot rust komen. Heerlijk, wat een opluchting. Maar voor je het weet, zijn er nieuwe zorgen en nieuwe verlangens, zoals in het verhaal van de man met de Porsche. De geest blijft angstig en onrustig, dat zal niet zomaar veranderen door iets van buitenaf. 

Een ander verhaal dat ik ooit in de Californische gemeenschap Big Sur hoorde, was van een oud-bewoner die langskwam om met zijn gloednieuwe sportwagen te pronken. Big Sur ligt in de heuvels vlak langs de Stille Oceaan. Deze jongeman parkeerde zijn wagen op de helling onder het centrum, maar vergat in zijn enthousiasme de handrem te gebruiken. Toen hij uitstapte om zijn vrienden erbij te roepen, gleed de auto langzaam omlaag, direct de klip af en de afgrond in. Zo was het meteen gedaan met zijn droom. Gezien ons eerste verhaal was het misschien uiteindelijk wel een bevrijding.

Zolang we in alle impulsen van onze gedachten blijven geloven, is het leven onvermijdelijk onveilig, een emotionele achtbaan. We oordelen steeds in goed en slecht, voor en tegen, en vinden geen rust. Wanhopig proberen we het leven onder controle te krijgen. De wereld voelt vijandig en onbetrouwbaar. Ook in de omgang met anderen komt dit terug: we verwachten dingen van anderen en wantrouwen elkaar. Het is dan moeilijk om gewoon bij elkaar te zijn en je echt open te stellen voor een ander. 

Wat we kunnen doen, is het spel te herkennen! Ga zitten en kijk naar wat je gedachten doen. Hoe ze op zoek zijn naar problemen en uitwegen. Ze scheppen een wereld van streven en vermijden, winst en verlies, gemak en ongemak. Ze zijn nooit stil en zelden tevreden.
Als je dit kunt observeren, is er onmiddellijk een afstand. Je hoeft niet langer alles klakkeloos te geloven en te volgen. Er is op YouTube een kleine animatie* die dit heel mooi uitbeeldt. Een poppetje rent op een drukke weg tussen het verkeer door en probeert de ene auto te stoppen en de ander te ontwijken. Zo is het voortdurend in paniek. Pas als het aan de kant van de weg gaat zitten en zich niet meer met het verkeer bemoeit, komt het poppetje tot rust. 
Onze innerlijke vluchtheuvel is zo: ga zitten en kijk naar het innerlijke verkeer van al je ideeën, meningen, angsten, wensen en oordelen. Of wat er maar voorbij komt. Het is niet slecht, het is niet erg, je moet er alleen niet in betrokken raken – als je tenminste innerlijke vrede zoekt. Ga op de vluchtheuvel zit van alleen-maar-zijn, van observeren en niets willen. Alleen daar ben je veilig en kun je niet langer overreden worden.

‘Een instinkertje’
Een tijdje geleden gaf ik een boekpresentatie in een buurthuis in Amsterdam-West. Er was een meneer die aanvankelijk een beetje skeptisch leek, maar op een bepaald moment enthousiast aanhaakte bij de discussie en vertelde hoe hij van het roken was afgekomen. Hij legde uit: ‘Af en toe kwam dat idee op van, ik moet nu echt een sigaret, maar ik wist: aha, een instinkertje! Daar ga ik niet op in.’
Ik vond dat heel mooi uitgedrukt, ‘een instinkertje’. Is dat niet wat onze gedachten echt kunnen zijn? Als je niet oppast, trap je erin en dan zit je ermee. Voor je het weet, ben je een snelle auto en een probleem rijker. 

Gelukkig hebben we allemaal het vermogen tot introspectie; we kunnen gedachten leren herkennen als gedachten. Zodat we ons niet meer laten meeslepen door het innerlijke spitsuur, maar beginnen te rusten in het gewoon-hier-zijn. Eenvoudig in dit moment. Niemand hoeven zijn en niets beters te verlangen.
Al onze activiteiten gaan direct of indirect over deze oefening, of het nu yoga of qigong is, de geleide meditatie of de mindfulnesstraining: te leren rusten in het moment. Stil en tevreden.
….

*De animatie die ik noem, vind je hier: Changing Perspective

Geef een reactie