Een enkeling (niet de meerderheid) verschijnt, kort of lang na afloop van zijn of haar mindfulnesscursus, bij onze zengroepen. Daar doen we staande oefeningen, we mediteren, drinken een kopje thee en horen een zenverhaal…
Wat brengt het deze mensen, heb ik ze gevraagd, waarom blijven ze komen? Vaak antwoorden ze, dat ze langzaamaan een grote verschuiving in hun leven bemerken, als ze doorgaan met meditatie-beoefening. Hoe langer je doorgaat, hoe meer er verandert.
Er is een oud gezegde: Zen is als lopen in de mist : je raakt haast ongemerkt doorweekt. De verandering door meditatie is langzaam maar onmiskenbaar.
A: “Door hier elke week te komen, houd ik het levend voor mezelf. Na de mindfulnesscursus deed ik lange tijd niets meer aan meditatie, en toen begon ik het echt te merken. De oude patronen waren er weer in geslopen. Toen besloot ik de meditatie opnieuw op te pakken door naar de zenbijeenkomsten te komen.
Ik mediteer thuis niet elke dag, daar kom ik gewoon niet toe. Maar sinds ik hier weer geregeld kom, merk ik dat ik dingen steeds sneller kan loslaten, ik wind me niet snel meer op. Laatst moest ik bijvoorbeeld door de regen naar huis fietsen en werd helemaal kletsnat. Vroeger had ik flink gemopperd, nu voelde ik me eigenlijk wel goed; wat maakt het eigenlijk ook uit!”
M: “Een paar jaar terug identificeerde ik me volkomen met mijn gedachten! Daarom had ik nooit rust. Ik kon me toen niet eens voorstellen dat je ooit afstand van je gedachten zou kunnen nemen en ze loslaten. Het maakt zo’n groot verschil. Door de meditatie gaat dat steeds meer vanzelf – en die ontwikkeling gaat nog altijd door. Het wordt geleidelijk een tweede natuur.”
A: “Het is ook, dat je het meteen merkt, als je weer in een emotie schiet: je voelt veel bewuster wat er met je gebeurt en dat maakt een wereld van verschil. Bijvoorbeeld: je voelt je opeens geagiteerd, merkt dat je borst samentrekt, en dat is al genoeg om te kunnen zeggen: ach ja, een emotie. En dan word ik er niet in mee gesleurd.”
Het is ook het samen doen, dat enorm lijkt te helpen.
S: “Het zitten met een groep is toch anders, moeilijk te benoemen hoe precies. De concentratie, dat je er samen mee bezig bent, dat versterkt je meditatie. En als ik hier ben, hoef ik me even nergens anders mee bezig te houden!”
Mindfulness is niet gewoon een trucendoos, het is een manier van in het leven staan: open, zonder oordeel, mild, wakker; je leert verantwoordelijkheid te nemen voor hoe je je leven opvat. Dat is een oefening die je je hele leven kunt voortzetten.
Zen is in wezen niet anders. Het belangrijkste verschil met mindfulness is: in de zenmeditatie is het stil, je krijgt alle ruimte om je meditatie te doen – afdwalen, terugkeren, worstelen en genieten. De stilte van Zen staat veel diepte toe: je raakt even helemaal in jezelf gekeerd. Een ontdekkingstocht door je innerlijke ruimte.
