In zen wordt wel gezegd: ‘De woorden van de meester zijn als een vinger die naar de maan wijst.’
Net zoals het niet de bedoeling is dat je naar die vinger kijkt, maar wel naar de maan, zo moeten we niet in wijze woorden blijven hangen, maar landen in de stilte waar ze naar verwijzen. De taal voorbij.
Toen ik een tijdje terug een workshop moest geven in het buurthuis, trof ik daar een flip-over aan met erop de tekst geschreven:
Ik ben niet goed genoeg
Ik ben goed genoeg
Ik ben goed
Ik ben
Waarschijnlijk afkomstig van een vorige workshop. Ik wist natuurlijk niet precies hoe het bedoeld was geweest, maar het leek me ook heel toepasselijk voor mijn thema. Die dag ging ik juist met mijn groep mediteren en het hebben over het pure zijn.
Ik bekeek de tekst eens stap voor stap:
– Ik ben niet goed genoeg
Kent niet iedereen bij tijd en wijle die beklemmende overtuiging ‘ik ben niet goed genoeg’? Wanneer er zelf-kritische gedachten opkomen, wanneer we onzeker zijn en bang om te falen. Dan is er dat idee, dat ‘ik niet goed genoeg ben’. Het is eigenlijk alleen maar een rare gedachte, of meer een angstig gevoel. En hoe meer we dit echt geloven, hoe meer het lichaam verkrampt en hoe benauwder we ons voelen. Vanuit deze angst willen we misschien panisch van alles gaan doen om ons tekortschieten goed te maken.
– Ik ben goed genoeg
Nu kun je jezelf gaan trainen, om je negatieve zelfbeeld om te zetten naar iets positiefs: ‘ik ben goed genoeg’. Betrap je jezelf op negativiteit, draai het dan om, stel jezelf gerust. Het wordt zeker nog makkelijker om in jezelf te geloven als je complimenten krijgt of merkt dat het allemaal best goed gaat; dan komt er zelfvertrouwen.
– Ik ben goed
Wat een opluchting om dat zuinige woordje ‘genoeg’ ook nog te mogen verwijderen. Want genoeg voor wat eigenlijk? Naar wiens maatstaven? Onzin! ‘Ik ben goed’ is veel vrijer. Zo, dat staat.
Hoewel… nog steeds is er een zelfbeeld in het spel. Dat wellicht ieder moment weer kan omvallen. Zo zit je nog steeds met een of ander star idee over jezelf opgescheept.
Is het überhaupt nodig om een zelfbeeld te hebben? Misschien kunnen we het gewoon loslaten.
Zoals je hier nu bent, terwijl je dit leest, probeer het maar eens uit. Laat ieder zelfbeeld los! Vergeet voor even alles, wat je over jezelf denkt te weten.
Wat blijft er over?
– Ik ben
Je bent gewoon. Dat is alles. Geen idee over jezelf: niet goed of slecht, geen man of vrouw, jong of oud, dom of slim. Alleen maar zijn, zonder enige invulling.
Een beetje onwennig misschien, maar wat een opluchting; eindelijk rust en ruimte.
Kunnen we nog een stapje verder gaan dan dit?
– Ben
Zonder dat persoonlijke voornaamwoord ‘ik’. Dat een persoonlijk gevoel oproept. Dus weg met dat ‘ik’. Alleen maar ‘ben’. Puur zijn. Niet in je hoofd, maar in het hart.
Wellicht is zelfs dat ‘ben’ niet nodig. Dan maar alle woorden loslaten; de taal voorbij:
– ……
Wees maar eens helemaal stil. Niets denken, niets verwachten. Niets en niemand zijn. Wat is er nu nog?
Hier is vrede, vrijheid; geluk.
