Een goeroe ging met zijn leerlingen ’s ochtends vroeg uit wandelen. In het licht van de opkomende zon schitterden de dauwdruppels aan het gras in het veld. De goeroe schaarde zijn leerlingen in een halve cirkel rondom een grote dauwdruppel en vroeg ze welke kleur de druppel volgens hen had. ‘Rood’, zei de eerste. ‘Oranje!’ riep de tweede. De derde leerling zei: ‘Geel!’ Maar volgens de andere studenten was hij respectievelijk groen, blauw, paars of violet… er begon al een lichte irritatie op te komen door deze verschillen in mening.
Daarop liet de goeroe zijn studenten steeds een andere plek rond de dauwdruppel innemen om opnieuw te kijken. Daarmee konden ze begrijpen dat iedereen de waarheid had gesproken, vanuit zijn of haar positie gezien.
‘Laat dit een les zijn voor hoe je in het leven staat’, legde de goeroe uit. Iedereen die je tegenkomt zal een enigszins ander idee over de dingen hebben. In plaats van ruzie te maken en de ander te willen overtuigen van jouw gelijk, is het beter om ook open te staan voor de visie van de ander. Het is niet voldoende om anderen meningen te tolereren, eigenlijk zou je dankbaar moeten zijn dat je een ander gezichtspunt krijgt te horen. Wat je anders misschien pas in een andere levensfase of in een heel ander leven zou kunnen zien, krijg je nu zomaar aangereikt ter overweging. Wees dus altijd bescheiden en denk niet dat jij de hele waarheid in pacht hebt!
We zijn vaak nogal gehecht aan onze eigen ideeën en meningen. Misschien geeft het ons een gevoel van houvast en zekerheid te denken dat we alles weten. Maar zolang we vastzitten in die oordelen en definities is er geen ruimte om puur waar te nemen, om open te staan. Probeer maar eens om je heen te kijken en de dingen werkelijk te zíen zonder ze meteen te labelen. Doe het nu! Zet niets weg als mooi of lelijk, of met welk predikaat ook, maar wees van binnen heel stil. Pas dan kun je zien zonder hindernis, zonder een ‘ik’ die er iets van maakt. Dan is er even alleen maar ‘boom’ of ‘schilderij’ of ‘kamer’ – zelfs zonder die naam eraan te geven. Puur zien.
Dit is geen onverschil, er is zelfs meer connectie dan wanneer we door het filter van onze ideeën kijken. Een zien voorbij labels, niet in woorden te vatten. En er verzacht iets in je staat van zijn.
Je zou kunnen stellen dat zolang je in je oordelen leeft, er feitelijk geen spirituele groei mogelijk is. Dan zit je teveel gevangen in goed en slecht, ik versus de anderen. Je matigt je daarmee aan dat je boven de dingen en de mensen staat en ze kunt beoordelen, terwijl in feite je zicht maar beperkt is. Zulke arrogantie staat werkelijke vrijheid in de weg. Je zit immers gevangen in je eigen gedachten, je voorkeuren en vooroordelen. Onvermijdelijk heeft dit overigens ook invloed op je omgeving; er ontstaan vervreemding en wantrouwigheid.
Daarom is het wijs om altijd een zekere bescheidenheid en voorzichtigheid te bewaren.
Ik zeg hiermee overigens niet, dat je nooit een situatie in mag schatten, dat we nooit in actie zouden mogen komen vóór of tegen iets dat gebeurt. Maar je zou je eerst kunnen afvragen: word je bewogen door woede of door compassie; handel je uit liefde of uit haat?
Ware mindfulness betekent: zuiver waarnemen wat er in dit moment is, zonder oordeel. Alleen op deze manier kun je een mens (of een dier of wat dan ook) werkelijk ontmoeten, zonder barrières. Dus… word je er misschien eens bewust van, waar je geneigd bent aan je oordeel vast te houden. Het is niet erg – het is wel heel menselijk – maar kijk ernaar en voel de spanning van het oordelen. Hoe zou het zijn als je het laat varen? Kijk eens, wat zich dan openbaart.
….
Met dank aan Pauline, die dit prachtige verhaal (over de dauwdruppel) tijdens de Zenzondag aan ons voorlas. En mij daarmee inspireerde om bepaalde gekoesterde oordelen los te laten en gewoon stil te zijn, wat enorm bevrijdend was en een diepere vrede bracht, in mijzelf en om mij heen.
