Jiun Hogen roshi, spiritueel leider van zencentrum Noorder Poort, sprak eens tegen mij over het belang van op één plek te blijven als sangha. Alle jaren van intensieve meditatie beïnvloeden de sfeer van het gebouw. De stilte gaat als het ware in de muren zitten. Dat is de waarde van een klooster; de hele omgeving wordt als het ware heilige grond. Het huis, de mensen en het terrein ademen harmonie en vrede.
Hoe belangrijk en kostbaar is het, dat er zulke plekken bestaan, waar het leven om de innerlijke (en daarmee ook de uiterlijke) vrede draait; waar de waanzin van de wereld naar de achtergrond verdwijnt. In de tuin van de Noorder Poort staat dan ook een houten paal met de tekst: ‘Moge vrede heersen op aarde’.
Vakantie van het ego
Een van Jiun roshi’s favoriete koans was een tijd lang ‘De eikenboom in de voortuin’.
Die koan gaat ongeveer zo. Een monnik vroeg aan meester Joshu: wat is de betekenis van zen? Zenmeester Joshu antwoordde: de eikenboom in de voortuin. Wat zou dit betekenen?
Er staan overigens enkele eiken in de tuin van de Noorder Poort. Kijk eens goed naar zo’n boom. Die eik staat er alleen maar. Bomen hebben geen pretenties, geen ingewikkelde ideeën, geen spijt. Kijk eens met je hart, open jezelf en word één met de eik. Een boom werkelijk zien betekent: één worden met de boom. Geen afstand, geen idee van mijzelf als kijker. Alleen maar deze ervaring. Zo, zou je kunnen zeggen, zie je de werkelijkheid zoals hij is. Het hele universum vertegenwoordigd in een boom.
Dit was waartoe Jiun roshi ons vaak aanspoorde. Word één met een boom, met een geluid, met wat je ook maar ervaart. Wat overblijft, is alleen maar Dit. Je vergeet jezelf. Wat een vrijheid!
Iemand zei eens aan het begin van een sesshin (zenretraite): ik besteed al mijn vakantiedagen aan sesshin op de Noorder Poort. Want dat is de allerbeste vakantie; vakantie van het ego. Wat je de bezoekers ook vaak hoort zeggen over het zencentrum is het gevoel van ‘thuiskomen’. Soms hebben mensen al bij een enkel bezoek die ervaring. Maria Fröhlich, voorzitter van de Duitse sangha, vertelde dat zij de eerste keer dat ze er arriveerde, meteen al wist, dat ze hier moest komen wonen. En dat gebeurde ook.
Als je aan komt rijden door de uitgestrekte weilanden valt er eigenlijk al iets van je af. Wanneer je met de trein arriveert, haalt buurman Klaas je met het busje af op station Steenwijk en rijdt hij je op een rustig gangetje naar de Noorder Poort. Hij praat niet veel, maar kijkt soms uit over het landschap en zegt, wat is Drenthe mooi hè. Ook heeft buurman Klaas bedacht dat zen staat voor Zitten-En-Nietsdoen. Is het niet zo? Dat is tegelijkertijd het eenvoudigste èn het lastigste voor de meesten van ons: om alleen maar te zitten en op te houden met doen.
Jubileum
Vorige maand vierde de Noorder Poort zijn 25-jarig bestaan en daarmee het begin van een jubileumjaar. Op 16 oktober werd dit gevierd met een (wegens Corona klein) feestje.
Martijntje Goudsmit, voorzitter van het bestuur, had voor het jubileum een mooie tijdlijn van de geschiedenis van de Noorder Poort gemaakt. Zelf leerde zij de Noorder Poort tien jaar geleden kennen door een grappig voorval. De pony’s Nina en Lola ontsnapten op een dag uit het weiland van het zencentrum. Een paar kilometer verderop streken ze neer in Martijntjes tuin, om daar uitvoerig te blijven grazen. Het leven kan onverwachte wendingen nemen – die ons als we geluk hebben, zomaar op de zenweg kunnen brengen.
Een beknopte geschiedenis
De geschiedenis van de Noorder Poort begon feitelijk bij de Amerikaans-Duitse lerares Gesshin Myoko Prabhasa Dharma roshi, die in de jaren ‘80 en ‘90 lange sesshin (retraites) in de Californische woestijn organiseerde en soms naar Europa kwam om onderricht te geven. Udaka stichtte in 1989 het Dharmahuis in Miami en werd toen door haar lerares gewijd tot zenpriester met de naam Udaka Kanromon.
Een paar jaar later keerde Udaka terug naar Europa. Nu met de opdracht daar een zencentrum te stichten. Zo werd tenslotte in 1996 het International Zen Center Noorder Poort geopend in Drenthe. Voordat Prabhasa Dharma roshi stierf in 2000, benoemde zij Udaka tot zenmeester Jiun Hogen.
Plan voor de toekomst: een nieuwe zendo
Het zencentrum, dat in Drenthe tussen de uitgestrekte weilanden ligt, is in de afgelopen decennia het spirituele thuis van talloze mensen geweest. Niet alleen zenbeoefenaars, maar ook mensen die naar de vipassana-retraites kwamen van leraren van buitenaf, zoals Frits Koster en Dingeman Boot.
Een van de mijlpalen in de inrichting is de aanleg van kinhin-paden (kinhin = loopmeditatie) geweest in 2010. De cementen paden maakten het drassige weiland toegankelijk. Ook werden er vijvers gegraven en een losstaand zenmeesterhuis gebouwd. Met dit jubileumjaar is een nieuwe wervingsactie gestart voor de bouw van een geheel nieuwe zendo. De huidige zendo ligt nu direct onder de slaapkamers in het gehorige gebouw en er is ook behoefte aan meer ruimte, om alle zen-aspiranten onderdak te kunnen bieden. Nu is daar geregeld onvoldoende plek voor.
Jiun roshi introduceerde opgewekt deze actie tijdens de jubileumdag en zei: ik hoop nog eens 25 jaar door te kunnen gaan. Ze straalde erbij; zoals altijd opgewekt en vrolijk, met een grote kalmte tegelijk.
Voor wie zich geïnspireerd voelt om meer over de jubileumactie te lezen en/of als je iets wilt bijdragen:
https://zenleven.nl/wordpress/np-25-plus/
