Peaceposters in Tilburg
We crossen op de fiets heel Tilburg door, fotograaf Wiel en ik, om zoveel mogelijk peaceposters op te sporen. Zo komen we in buurten waar we nog nooit eerder geweest zijn, mooie dure zowel als grauwe eenvoudige. De posters herken je vaak uit de verte al, een groot wit vlak met wat simpele zwarte tekst erop. Meestal op een stenen elektriciteitshuisje. Eenmaal dichterbij kun je de boodschap lezen: ‘Begin altijd vanuit dankbaarheid’ bijvoorbeeld of ‘Gelukkig kunnen ook liefde en vrede besmettelijk zijn’.
Waar de posters precies werden opgehangen, daar had ik van tevoren niets over te zeggen. Laat staan over welke tekst waar terecht zou komen. Dus nu laten we ons steeds opnieuw verrassen tijdens onze speurtocht.
‘Denk je dat het wel zin heeft hier?’ vraagt Wiel peinzend aan me als we door een wat troosteloze straat fietsen met kleine bakstenen arbeiderswoningen. ‘Is dit wel waar de mensen hier op zitten wachten, posters met diepzinnige teksten?’ Ik haal weifelend mijn schouders op. Een antwoord op zijn vraag komt vanzelf even later.
Er staat een karretje van de Groenvoorzieningen langs de weg. Vier mannen in oranje tuinbroeken staan met bezems en harken in de berm als we langsfietsen. Even later zien we het karretje weer, terwijl het juist bij een elektriciteitshuisje parkeert. Precies onder een peaceposter: ‘Ontspan. Je hebt geen controle’ staat er uitdagend te lezen.
Ik fiets nieuwsgierig op de heren af, die net zijn uitgestapt. ‘Mag ik u iets vragen,’ probeer ik. De geadresseerde is een Indiaas ogende man die mij verlegen doorverwijst naar zijn Nederlandse collega. ‘Mijnheer, mag ik iets vragen,’ probeer ik opnieuw, ‘wat vindt u van die poster?’ Ik wijs ernaar.
‘Ooo, die vind ik echt heel goed!’ zegt de man enthousiast. Hij zwaait breed met zijn getatoeëerde armen.
‘Echt?’ vraag ik, blij verrast.
‘Ja, heel goed, want da is zo, hè. Da is zo. Controle heb je ech nie.’ Ik kijk naar zijn collega die erbij is komen staan. ‘Vindt u dat ook?’ vraag ik hoopvol. ‘Wat, die dino?’ vraagt hij aarzelend en kijkt onderzoekend naar de reclameposter ernaast.
‘Nee joh, die andere!’ wordt hij gecorrigeerd.
‘Ooo… ja, ontspannen is goed, vooral als je zo’n dag hard gewerkt hebt.’
Dit was de feedback die ik nodig had; je hoeft dus geen professor in de filosofie te zijn om de teksten te kunnen waarderen. Het is gewoon menselijke wijsheid.
We komen ook terecht in een non-descripte wijk vol hoge flats. Op de stille parkeerplaats hangt een peaceposter met een citaat van Moeder Teresa. Er komt een ouder echtpaar naar buiten, keurig gekleed en gekapt. ‘Mag ik u eens vragen, wat u van die poster vindt?’ vraag ik beleefd. De vrouw gaat ervoor staan. Ze leest de tekst hardop en zangerig voor met een Tilburgse tongval: ‘When you judge people, you have no time to love them.’ Als je over mensen oordeelt, heb je geen tijd om van ze te houden. Ik kijk gespannen naar haar gezicht om haar reactie te zien.
‘Jaaaa…’ zegt ze enigszins sarcastisch, ‘…maar niemand houdt zich daaraan!’ Maar haar man bromt instemmend en grijnst naar me. Dan lopen ze gauw weer door.
‘Dankuwel, een fijne dag nog!’ roepen wij hen na. Niet oordelen.
Bij een andere poster krijgen we meer tijd voor levensbeschouwelijke reflectie. We staan in een buitenwijk bij het hek van de hogeschool. Het is vakantie, de buurt is verlaten – tot er een beveiliger komt aangedrenteld. We vragen hem de poster te bekijken en te reageren.
‘Haat wordt niet gestopt door haat, haat wordt alleen gestopt door liefde’ staat er.
Hij houdt zijn hoofd scheef, laat zijn armen over elkaar en kijkt er een tijdje naar. ‘Ja, dat klopt echt wel,’ zegt hij dan knikkend. ‘Als ik aan de deur sta en mensen worden agressief, dan moet ik heel kalm en beleefd blijven, dan worden zij ook rustig.’ Als hij in het verweer zou gaan, legt hij uit, dan zou het alleen maar escaleren. Hij heeft een vriendelijke uitstraling, deze bewaker.
‘Ik vind dat heel goed, die tekst,’ is zijn conclusie. ‘Als meer mensen dit zouden beseffen, dan zou de wereld er anders uitzien!’
Het valt me op, zeg ik, dat zelfs het logo op zijn shirt aan een peace-teken doet denken. Daarop maakt hij zelf het vredesgebaar met zijn hand en ik mag een mooie foto van hem maken.
Volgende week begint het onderwijs alweer, vertelt hij nog – wie weet zal de poster nog veel studenten inspireren.
We zien overal mensen langs de posters fietsen, waar ze ook hangen. Dus ze moeten wel opgemerkt worden. Maar wat het precies met mensen doet, dat blijft natuurlijk altijd een mysterie. Alleen onze grappige poster in een villawijk verraadt wel iets van de reactie die hij heeft opgeroepen. Er stond ‘A wise woman once said nothing’. Iemand heeft met zwarte pen de letters ‘wo’ doorgehaald. Nu staat er ‘A wise man once said nothing’. Vond de krasser dat er geen wijze vrouwen bestaan? Of dat vooral wijze mannen hun mond moeten houden? Hoe dan ook, het moet iemand geraakt hebben.
Wat het resultaat precies is van deze campagne, daar hebben we geen controle over en dat hoeft ook niet. ‘Niets is onder controle,’ herinnert Wiel me grappend zodra ik begin te speculeren. Dan schiet ik in de lach en moet meteen denken aan de tekst van een andere peaceposter: ‘Als je lacht, genees je’.
